پرسونا مشتری چیست و چگونه می‌توانیم آن را طراحی کنیم

برای تبلیغ کسب‌وکارتان شناخت پرسونا مخاطب یکی از قدم‌های اولیه است. غافل شدن از مخاطب‌های احتمالی‌تان شما را از هدف اصلی‌تان دور خواهد کرد. برای مثال اگر کسب‌وکارتان فروش لباس زنانه است، مخاطب شما زنان خواهد بود. حال اگر شما بیلبوردهای تبلیغاتی خود را در پمپ بنزین نصب کنید، بیشترین قشری که تبلیغ‌تان را خواهند دید مردان هستند. همچنین این فضا هم جای مناسبی برای ارائه تبلیغات‌تان نیست. این فقط یک مثال ساده بود. چرا که این روش تبلیغاتی دیگر مثل سابق مرسوم نیست.

ما در این پست از بلاگ نوین هاب قصد داریم درمورد پرسونا، چیستی آن و نحوه طراحی مناسب پرسونا با شما صحبت کنیم. اگر قصد راه انداختن کسب‌وکاری را دارید، این بلاگ برای شما مناسب خواهد بود.

نوین هاب یک پلتفرم مدیریت شبکه‌های اجتماعی است. با استفاده از داشبورد حرفه‌ای که در اختیار شما قرار می‌دهد می‌توانید محتوای خود را برای بارگذاری در شبکه‌های اجتماعی زمان‌بندی کنید. فعالیت‌های خود را در شبکه‌های مجازی آنالیز کنید و نظرات مخاطبان‌تان را پاسخ دهید.

پرسونا چیست

شما به عنوان مالک یک کسب‌‌وکار، اجازه تولید محتوا به شیوه و روش موردعلاقه خود را ندارید. این تله بزرگی‌ست که بسیاری از تولیدکنندگان محتوا در آن می‌افتند. ذهن و شیوه تفکر مخاطب ممکن است با ما تفاوت داشته باشد. به همین دلیل شناخت این شیوه تفکر اهمیت زیادی دارد. اما آیا شما به همه مخاطبین خود دسترسی دارید؟ می‌توانید خواسته‌ها و شیوه تفکر آن‌ها را بشناسید؟

پرسونا تصویری فرضی و دقیق از مخاطب احتمالی یا واقعی ماست که قصد فروش یا ارائه خدمات به او را داریم. برای طراحی این تصویر فرضی نیاز به یک سری اطلاعات درمورد افراد موردنظرمان داریم. این اطلاعات باید به جنسیت افراد، ویژگی‌های روحی و اخلاقی، سلیقه آن‌ها، علایق، سرگرمی‌ها و بسیاری ویژگی دیگر دلالت داشته باشد. احتمالا فکر کنید که رسیدن به این ویژگی‌ها کار دشواری باشد. اما روش‌هایی وجود دارد که می‌توانید پرسونا مخاطب خود را طراحی کنید و متناسب با آن‌ها به تولید و عرضه محتوا و خدمات خود بپردازید.

طراحی پرسونا مساله تازه و نویی نیست. حتی فروشندگان قدیمی هم می‌دانستند با چه مشتری‌ای باید چگونه رفتار کنند و یا چه ادبیاتی داشته باشند. فروشندگان قدیمی براساس تجربیات چند ساله‌شان این اطلاعات را جمع‌آوری کرده‌اند. اما در مارکت و بیزینس امروز ما وقت آزمون و خطا نداریم. چرا که یک لحظه غفلت باعث می‌شود در کمپین‌های تبلیغاتی‌مان شکست بخوریم. یا رقیب از ما پیشی بگیرد.

طراحی پرسونا به معنای درنظر نگرفتن سایر مخاطبین و مشتریان نیست. بلکه به معنای متمرکز کردن امکانات و انرژی و هزینه‌ها برای یک گروه خاص است.

در طراحی پرسونا به چه مواردی باید توجه کنیم؟

برای طراحی پرسونا یک مخاطب فرضی درنظر میگیریم. ما همه‌چیز را درمورد این فرد می‌دانیم. سبک زندگی، جنسیت، تفریحات، علایق شخصی، غذای مورد علاقه و…

حتی باید یک اسم و فامیل فرضی برای این فرد درنظر بگیریم. یا برای مثال بدانیم که ممکن است چه زمانی به وبسایت فروشگاه ما سر بزند. چرا از اینترنت استفاده می‌کند و به چه محتوایی علاقه دارد؟

طراحی پرسونا به شما این امکان را می‌دهد تا پیام بازاریابی خود را بر این اساس آماده کنید، که گویی مخصوص آنها هدف‌گذاری شده‌است. پس بهتر است به‌جای تمرکز روی اهداف خودتان به اهداف مخاطب خود توجه کنید. با این کار با مشتریان واقعی این گروه پرسونا، ارتباط برقرار خواهید‌کرد. همچنین علاوه بر افزایش فروش، اعتماد و وفاداری مشتری را برای شما به‌همراه خواهد‌داشت.

چرا به پرسونا احتیاج داریم؟

با طراحی پرسونا می‌توانیم استراتژی محتوایی خود را برنامه‌ریزی کنیم. ما قبلا در بلاگب مجزا درمورد استراتژی محتوا نوشته‌ایم. توصیه می‌کنم حتما مطالعه بفرمایید.

طراحی پرسونا مخاطب به ما این تصور را می‌دهد که با یک مخاطب واقعی سروکار داریم. این مخاطب را درنظر می‌گیریم و باتوجه به او به تعیین اهداف می‌پردازیم. یکی از اشتباهاتی که بیزینس‌های بزرگ هم ممکن است مرتکب شوند، ارائه اهداف بر اساس چیزی است که می‌خواهند باشند. نه چیزی که مخاطب بدان احتیاج دارد. با درنظر گرفتن مخاطب احتمالب، این امکان را خواهیم داشت که مشکلات آن‌ها را بشناسیم و درصدد برطرف کردن آن برآییم. یعنی اگر مخاطب در مسیر کسب‌وکار ما با مشکلی روبه‌رو شد، وحشت‌زده نمی‌شویم. چون ما قبلا تمام جوانب را درنظر گرفته‌ایم. با طراحی پرسونا تمام اهداف خود را با نیاز مخاطب هم‌جهت می‌کنیم و این موجب اعتماد‌سازی بیشتر می‌شود.

چگونه پرسونا طراحی کنیم؟

برای طراحی پرسونا اول از همه باید به دنبال مخاطبان واقعی باشید. یعنی به کسانی بیاندیشید که خریدار محصولات شما خواهند بود. نباید فکر کنید که مخاطب، صددرصد شما را دنبال خواهد کرد. چون چنین چیزی ممکن است پیش نیاید. مخاطب ایده‌آل را فراموش کنید. یعنی فکر نکیند هرکسی که وارد وب‌سایت شما شد، از شما خرید خواهد کرد.

کسی را که مخاطب شما نیست را هم درنظر بگیرید. با این شیوه حتی کسی که ممکن است هرگز از محصولات و خدمات شما استفاده نکند را به سمت خود جذب خواهید کرد. برای مثال اگر یک فروشگاه لباس زنانه دارید، سعی کنید در صفحه اینستاگرام‌تان به جز انتشار تصاویر کالایی که دارید، محتوای خوب تولید کنید. برای مثال می‌توانید درمورد مد، نحوه استایل کردن لباس، ترندهای فصل و سال بنویسید. شاید یک دختر نوجوان هرگز از شما چیزی نخرد، اما محتوای شما توجهش را جلب کند و صفحه‌تان را به مادر یا خواهر بزرگترش معرفی کند.

مجبور به طراحی تعداد زیادی کاراکتر نیستید. این کاراکترها هرچه کم‌تر باشد کار شما ساده‌تر خواهد بود. توصیه می‌کنیم سه کاراکتر فرضی درنظر داشته باشید و به آن‌ها بپردازید. ویژگی‌های شخصیتی و سلیقه‌ای را لحاظ کنید. یک نمونه‌آماری جامع و کامل درمورد مخاطب‌هایتان به‌دست آورید. در اوقات فراغتشان چه می‌کنند؟ از چه شبکه مجازی بیشتر استفاده می‌کنند؟ شما کجا می‌توانید خود را در معرض دید آن‌ها قرار دهید؟ چه کسانی را دنبال می‌کنند؟ مطالعه‌شان زیاد است یا کم؟ سن و سال‌شان چند است؟ تحصیلاتشان چیست؟ در روزهای تعطیل چه می‌کنند؟ هدفشان از فعالیت در شبکه‌های مجازی چیست؟

همه این موارد و حتی موارد بیشتر از این را در چند خط برای مخاطب فرضی خود بنویسید.

طراحی چند پرسونا فرضی:

1. احمد 30 ساله، ساکن تهران و دیجیتال مارکتر یک شرکت استارتاپی است. آدم بسیار منظمی است و تمام برنامه‌های روزانه‌اش را به صورت مکتوب می‌نویسد. علاقه‌مند به تجربه چیزهای جدید و سفر است. علاقه‌مند به دیده شدن و شهرت است. زمان زیادی را به فصای مجازی اختصاص می‌دهد و پلتفرم موردعلاقه‌اش توییتر است. مجرد است. از تماشای تدتاک و گوش کردن به پادکست‌ها لذت می‌برد. دوست دارد روزی بیزینس خودش را داشته باشد. برای همین در دوره‌های مارکتینگ زیادی شرکت می‌کند.
2. نگار 28 ساله و ساکن یزد است. در اینستاگرام پیج فروش شال و روسری دارد. دوست دارد فروش پیج و فالوورهایش را افزایش دهد. فعالیتش در اینستاگرام زیاد است و درمورد استراتژی‌های محتوا مطالعه می‌کند. اما تعداد فالوورهای اینستاگرامش افزایش پیدا نمی‌کند و فروش ناچیزی هم دارد. به دنبال کردن زندگی اینفلوئنسرهای اینستاگرامی علاقه دارد. بیشتر وقتش را در پینترست مشغول تماشای لباس‌ها و دیزاین و دکوراسیون خانه است. آدم ولخرجی است و هیچ کنترلی روی خرج کردنش ندارد.
3. رضا 35 ساله است و در شهر ساری زندگی می‌کند. رضا مالک یک مغازه فروش موبایل و تجهیزات آن است. از کودکی علاقه زیادی به تعمیر موبایل و کامپیوتر داشته و در کنار فروش به تعمیر هم می‌پردازد. متاهل است و دوست دارد آخر هفته‌ها را با خانواده‌اش بگذراند. اخبار را از شبکه‌های تلگرامی دنبال می‌کند و آن‌ها را برای دوستانش هم می‌فرستد.

حالا که درمورد اهمیت طراحی پرسونا می‌دانید، این اطلاعات فرضی و آدم‌های خیالی که عنوان کردیم برای شما عجیب نخواهند بود. چرا که شما باید اقشار مختلف اجتماع را درنظر بگیرید و به آن‌ها اهمیت بدهید. اگر می‌خواهید کسب‌وکار خود را در دنیای مدرن امروز توسعه ببخشید، شناخت مخاطب احتمالی اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت.