فیسبوک ارتباط در دنیای اینترنت را تغییر داد. داستان فیسبوک و مارک زاکربرگ یکی از جذاب‌ترین داستان‌هاست.
تا قبل فیسبوک ما دوستان قدیمی‌مان را چگونه پیدا می‌کردیم؟ تاریخ تولد فامیل و دوستانمان چگونه یادمان می‌ماند؟ از اخباری اتفاقاتی که گوشه گوشه جهان می‌گذشت چگونه مطلع می‌شدیم؟
ادوارد زاکربرگ (پدر مارک)، از دوران کودکی مارک را به یادگیری کدنویسی تشویق می‌کرد. او برای پسر نوجوانش معلم برنامه‌نویسی گرفته بود و مارک از دوران نوجوانی مشغول کدنویسی بود.
مارک حتی قبل از ورود به دانشگاه هاروارد، برنامه‌هایی خلاقانه نوشته بود و توجه شرکت‌های بزرگ فناوری را به خود جلب کرده بود. اما در نهایت تصمیم به تحصیل در بهترین دانشگاه دنیا، و در رشته علوم کامپیوتر گرفت.
دانشگاه هاروارد
مارک زاکربرگ آدم اجتماعی نبود و بیشتر وقت خود را در اتاق خوابگاه هاروراد و به برنامه‌نویسی می‌گذراند. قبل از شروع داستان فیسبوک در سال 2003، مارک که دانشجوی سال دوم علوم کامپیوتر بود، با هک کردن سیستم امنیتی هاروارد، به عکس‌های کارت شناسایی خوابگاه دانشجویان، دست پیدا کرده و آنها را کپی کرده بود.
مارک زاکربرگ، این عکس‌ها را جمع‌آوری کرده و در وبسایت جدید خود به نام Facemash آپلود کرده بود. دانشجویان هاروارد می‌توانستند به وبسایت زاکربرگ بروند و از بین عکس‌ها انتخاب کنند که کدام یک از دانشجویان جذاب هستند!
وبسایت Facemash در 28 اکتبر 2003 افتتاح شد و در عرض چند ساعت عکس‌ها 22 هزار بار دیده شدند. اما فیس‌مش فقط چندروز دوام داشت. دانشگاه هاروارد سایت را بعد از چندروز فعالیت بست و زاکربرگ با اتهامات زیادی مثل نقض امنیت، نقض کپی‌رایت و نقض حریم خصوصی روبرو شد.
این اتهامات او را تا مرز اخراج از هاروارد کشاند، اما در نهایت با عذرخواهی زاکربرگ، همه اتهامات علیه او از بین رفت. پایان داستان Facemash شاید شروع داستان فیسبوک بود.
The Facebok
داستان فیسبوک در 4 فوریه 2004، به طور رسمی شروع شد. روزی که زاکربرگ وبسایت جدید خود به نام The facebook را راه‌اندازی کرد. این پلتفرم جدید، یک پروفایل داشت که شما می‌توانستید عکس‌های خود را به اشتراک بگذارید و با افراد دیگر ارتباط برقرار کنید.
در ابتدا فیسبوک فقط برای کسانی که ایمیل دانشگاه هاروارد را داشتند قابل دسترسی بود و شما برای استفاده باید حتما توسط دوستانتان ایمیل دعوت می‌گرفتید.
اما 6 روز بعد از راه‌اندازی فیسبوک، دردسر جدیدی برای زاکربرگ به وجود آمد. کامرون وینکلواس (Cameron Winklevoss)، تایلر وینکلواس (Tyler Winklevoss) و دیویا نارندرا (Divya Narendra) از مارک زاکربرگ بابت دزدی ایده شکایت کردند.
زاکربرگ به همراه این سه نفر روی پروژه‌ای شبیه به فیسبوک کار می‌کردند.
آنها سرانجام در سال 2008 موفق به گرفتن 1.2 میلیون سهم از فیسبوک شدند که ارزش این تعداد سهم در عرضه عمومی سهام به 300 میلیون دلار رسید.
بعدها برادران دوقلو وینکلواس در عرصه ارزهای دیجیتال فعالیت کردند و یکی از بزرگان این صنعت هستند.
در ماه نخست فعالیت فیسبوک، تقریبا نیمی از دانشجویان هاروارد در این پلتفرم ثبت نام کرده بودند.
بعد از استقبالی که از فیسبوک شد، زاکربرگ به فکر توسعه آن افتاد.
ادواردو ساورین در قسمت مارکتینگ، داستین ماسکویتز برای برنامه‌نویسی، اندرو مک‌کالم به عنوان گرافیست و کریس هیوز به عنوان سخنگو و روابط عمومی فیسبوک به کمک زاکربرگ آمدند.
این تیم کنار هم فیسبوک را توسعه دادند و علاوه بر هاروارد، دانشگاه‌های کلمبیا، استنفورد و ییل و بعد از آن بقیه دانشگاه‌های آمریکا و سپس کانادا عضو فیسبوک شدند.
در همان سال شان پارکر، یکی از فرشتگان سرمایه‌گذاری در آمریکا، مدیر فیسبوک شد و تغییرات زیادی در این پلتفرم ایجاد شد.
در ماه ژوئن 2004 دفتر فیسبوک به پالو آلتو در کالیفرنیا منتقل شد.
پیتر تیل، بنیان‌گذار پیپل (Paypal) از اولین سرمایه‌گذاران فیسبوک است که با 500 هزار دلار سرمایه به هیئت مدیره این پلتفرم محبوب پیوست.
30 دسامبر 2004، 1 میلیون نفر در فیسبوک عضو شده بودند. رشد خوب فیسبوک نوید حضور سرمایه‌گذاران برای توسعه بیشتر را می‌داد.
Facebook فیسبوک
در سال 2005 فیسبوک سرمایه به مراتب بیشتری به ارزش 12.7 میلیون دلار از اکسل (Accel) دریافت کرد و در ماه آگوست با خرید دامنه Facebook.com به ارزش 200 هزار دلار، آدرس این سایت به طور رسمی تغییر پیدا کرد.
بعد از این سرمایه‌گذاری فیسبوک به دانش‌آموزان کالج و دبیرستانی هم اجازه دسترسی داد و به تدریج بزرگ‌تر شد.
حتی عضویت کارمندان برخی شرکت‌های فناوری مثل اپل و مایکروسافت هم در این پلتفرم پذیرفته شد.
در ماه نوامبر همان سال زاکربرگ به طور رسمی از دانشگاه هاروارد انصراف داد و تمام تمرکز خود را بر توسعه و پیشرفت فیسبوک گذاشت.
فیسبوک کم کم گسترده‌تر شد. تا ماه دسامبر همان سال نزدیک به 30 هزار کالج و دانشگاه به این شبکه اجتماعی پیوستند و روز به روز بر تعداد اعضای آن افزوده شد.
یک گزارش مالی لو رفته از فیسبوک در سال 2005 نشان می‌داد که ارزش خالص این شبکه اجتماعی، 3.63 میلیون دلار است.
در 26 سپتامبر 2006 دو سال بعد از راه‌اندازی این پلتفرم، عضویت در فیسبوک برای همه ممکن شد.
افرادی که بالای 13 سال باشند و یک ایمیل داشته باشند، رایگان و به سادگی در فیسبوک ثبت نام می‌کردند.
فید اخبار
فید اخبار در سال 2006 در فیسبوک رونمایی شد. درواقع در نیوز فید، کاربران می‌توانستند اتفاقات و اخبار جذاب در حال وقوع در دنیا را در یک صفحه مشاهده کنند.
حالا پیدا کردن دوستان و داشتن دوستان جدید با این ویژگی تکمیل می‌شد؛ چراکه کاربران می‌توانستند علاوه بر امکانات یاد شده از خبرهای جذاب و صفحات تجاری نیز مطلع باشند.
فیسبوک به سرعت رشد می‌کرد، در سال 2007، 100 هزار کمپانی پیج در این پلتفرم محبوب فعال بودند و سیل سرمایه‌گذاران و پیشنهادات آنها به سوی زاکربرگ جاری می‌شد.
لی-کا شینگ میلیاردر هنگ کنگی، در نوامبر 2007، 60 میلیون دلار در فیسبوک سرمایه‌گذاری کرد.
کمی بعد در 24 اکتبر 2007 مایکروسافت 1.6% از سهام فیسبوک به ارزش 240 میلیون دلار را خرید و ارزش ضمنی فیسبوک به 15 میلیارد دلار افزایش پیدا کرد.
در سال 2008، فیسبوک دفتر بین‌المللی خود در دوبلین ایرلند را برپا کرد و این اقدام نشان از گستردگی کاربران بین‌المللی فیسبوک داشت. و البته خیلی‌ها این کار را فرار مالیاتی فیسبوک نیز می‌دانند.
در این سال ظاهر فیسبوک هم تغییراتی به همراه داشت. دیوار فیسبوک و فید اخبار تلفیق شدند و ظاهر پروفایل‌ها هم تغییر کرد.
مسنجر و لایک فیسبوک
فیسبوک در سال 2009 دستخوش تغییرات زیادی شد.
دایرکت یا چت فیسبوک نیز در این سال رونمایی شد و بعدها به صورت یک اپ جداگانه به نام مسنجر ارائه شد و این روزها هم خیلی از کاربران از این اپ برای پیام‌ها روزمره استفاده می‌کنند.
سال 2009 سال مهمی برای فیسبوک بود، فید دوستان (friends feed) و دکمه لایک در این سال به فیسبوک اضافه شدند.
بله شاید برای شما هم عجیب باشد که تا سال 2009 از دکمه لایک خبری نبود.
دکمه‌ای که سال‌های بعد در بقیه شبکه‌های اجتماعی نیز نقش مهمی ایفا کرد.
فیسبوک سال‌ها در برابر اضافه کردن دکمه دیسلایک مقاومت کرد اما در سال 2016، امکان استفاده از ایموجی با نگه داشتن دکمه لایک را به پلتفرم اضافه کرد.
بعدها اینستاگرام هم در صدد حذف تعداد لایک برآمد و بحث‌های زیادی درباره اثرات روانی این قابلیت بر کاربران، انجام شد.
در سال 2011 فیسبوک اعلام کرد به عدد باورنکردنی 500 میلیون کاربر رسیده است. و ارزش خالص فیسبوک 50 میلیارد دلار تخمین زده می‌شد.
تا تابستان 2011، 100 میلیارد عکس در فیسبوک آپلود شده بود.
سال 2012 مارک زاکربرگ پلتفرم تازه تاسیس اینستاگرام را به ارزش 1 میلیارد دلار خرید که یکی از موفق‌ترین خریدهای او تا به امرزو بوده‌است.
داستان اینستاگرام را از اینجا بخوانید: داستان شروع اینستاگرام | اینستاگرام چگونه خلق شد؟
به فاصله یک سال تعداد کاربران فیسبوک به 1 میلیارد نفر رسید.
یک هفتم کره زمین در این شبکه اجتماعی که روزی در گوشه اتاق خوابگاه هاروارد متولد شده بود، عضو شدند.
600 میلیون نفر از آنها از طریق موبایل به این پلتفرم وارد می‌شدند و 219 میلیارد عکس تا آن روز در فیسبوک آپلود شده بود.
10 سالگی
سال 2014 فیسبوک 10 ساله شد، اما خیلی بزرگ‌تر و مشهورتر از 10 سال پیش. در هر خانه‌ای یک نفر حداقل عضو این شبکه اجتماعی بود.
در همان سال فیسبوک واتس‌اپ را با قیمت 19 میلیارد دلار خریداری کرد.
زاکربرگ ماه بعد هم خرید بزرگ دیگری انجام داد و شرکت واقعیت مجازی اوکولوس وی آر (Oculus VR) را نیز خرید.
انتقادات و چالش‌ها
از همان سال‌ها حساسیت مردم روی فیسبوک به دلیل وجود اخبار جعلی فراوان روی این پلتفرم، که بعضی از آنها جنبه سیاسی داشتند، زیاد شد.
فیسبوک ناچار شد تا برچسبی به نام Flag را برای اخبار جعلی ارائه دهد تا کاربران بتوانند اخبار جعلی از حقیقی را تشخیص دهند. اما حتی این کار هم کافی نبود.
در آن سال‌ها اعلام شد که نیمی از کاربران اینترنت جهان، از فیسبوک استفاده می‌کنند و 63 درصد آمریکایی‌ها از این پلتفرم اخبار روزانه را پیگیری می‌کنند.
این اعداد اهمیت موضوع را بیش از پیش نشان می‌داد.
در سال ۲۰۱۶ و با وجود تمام مشکلات، فیسبوک اعلام کرد که ۵/۱ میلیارد کاربر روزانه دارند که به کمک آنها توانستند ۶۹/۳ میلیارد دلار سود در سال ۲۰۱۵ به دست آورند.
هنوز هم که در سال 2020 هستیم و انتخابات آمریکا در راه است، فیسبوک آماج تهمت‌ها برای فروش اطلاعات به شرکت‌هایی است که داده‌های سیاسی را تحلیل می‌کنند.
اولین بار این اتهام در سال 2018 و درباره انتخابات 2016 آمریکا شامل حال فیسبوک شد که آنها اطلاعات 50 میلیون حساب را به شرکت کمبریج آنالاتیکا فروختند.
آنها اول این اتهام را رد کردند و بعد با اثبات آن زاکربرگ مجبور به عذرخواهی شد.
در چند سال گذشته فیسبوک برای اثبات حفظ حریم خصوصی افراد و دخالت نکردن در سیاست، تلاش زیادی کرده و اما شاید به اندازه سال‌های قبل مورد اعتماد و محبوب نیست.
داستان فیسبوک محبوب‌ترین شبکه اجتماعی دنیا با بیش از یک میلیارد کاربر فعال ماهانه مرور کردیم. اما این‌که فیسبوک و زاکربرگ می‌توانند اتهاماتی که به آنها وارد می‌شود را پشت سر بگذارند و دوباره اعتماد کاریران را جلب کنند؟
چه چیزی از داستان فیسبوک برای شما جالب بوده‌است؟ خوشحال می‌شویم برای ما بنویسید.
ارسال نظر