فلیپ کاتلر متفکر برجسته بازاریابی، معتقد است بازاریابی چهار دوره و روند را طی کرده و چهار دگرگونی به خود دیده است. او در کتاب‌های خود با ارائه دلایل متعدد و نمونه‌های مطالعاتی به تشریح این دگرگونی‌ها می‌پردازد.
در این مقاله به این چهار دوره می‌پردازیم و به صورت مختصر هر کدام را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
برای بازاریاب‌ها و مخصوصا دیجیتال مارکترها، الزامی است به صورت عمیق و کاربردی بر روی این مسائل احاطه لازم را داشته باشند.
نسل اول
در نسل اول کاتلر معتقد است، در بازاریابی تمرکز بر نیاز مشتری بر اساس محصول و طراحی محصول بود.
در واقع در این دوره کسب وکارها نیاز مشتری را با توجه به محصول شکل دهی می‌کردند و متناسب با آن رفتار می‌کردند به عبارت دیگر بازاریابی حول مسئله کالا می‌چرخید.
نسل دوم
در نسل دوم بازاریابی مشتری محور؛ در راس کار شرکت‌ها و برندها قرار گرفت و به رفتار و واکنش مشتری نه تنها در قبال کالا، بلکه در سایر زمینه‌ها هم توجه می‌شد.
در واقع در این نسل به جای این کالا در مرکز توجه فرایندهای بازاریابی قرار گیرد، خود مشتری در راس قرار گرفت و تعامل یک سویه‌ای با او صورت می‌گرفت.
نسل سوم
نسل سوم بازاریابی در نگاه کاتلر، تغییر اساسی را در مفاهیم بازاریابی ایجاد کرد. این نسل که به بازاریابی انسان محور مشهور است، به این مسئله توجه داشت که مشتریان فقط مشتری نیستند بلکه انسان‌هایی صاحب فکر، قلب و روان هستند.
به همین خاطر؛ خلق محصولات و خدمات وابستگی شدیدی به فرهنگ سازمانی و رفتاری سازمان در قبال جامعه و مشتری‌ها دارد.
در واقع در این دوره، شرکت‌ها و برندهایی برنده رقابت بودند که می‌توانستند در محصولات و خدمات خود ارزش‌های انسانی را بازتاب دهند و به مشتری به مثابه انسان رفتار کنند.
نسل چهارم
فلیپ کاتلر، در توضیح نسل چهارم بازاریابی حکایت خبرساز و مهمی را گزارش می‌دهد.
در واقع کاتلر با ارائه توضیحاتی، خبر از یک حرکت و انقلاب بزرگ در تمام جنبه‌های بازاریابی می‌دهد.
کاتلر در این کتاب خبر از نسل چهارم بازاریابی تحت عنوان بازاریابی دیجیتال یا همان دیجیتال مارکتینگ می‌دهد و با تعبیر حرکت از بازاریابی سنتی به بازاریابی دیجیتال استدلال می‌کند.
در دهه اخیر به دلیل نفوذ اینترنت در تمام دنیا، رشد کسب وکارهای اینترنتی و ابزارهای دیجیتال و مهم‌تر از این موارد تغییر رفتار مصرف کننده، شرکت‌ها و برندها الزامی است که به سمت دنیای دیجیتال حرکت کنند و مبتنی بر فضای موجود فعالیت‌های بازاریابی را سامان دهند.
کاتلر در توضیح این نسل استدلال می‌کند که با افزایش ضریب نفوذ اینترنت و گرایش مردم به استفاده از آن و در نتیجه گسترش وب سایت‌های اینترنتی و رسانه‌های اجتماعی و… عقلانی است که فعالیت‌های بازاریابی به سمت دنیای دیجیتال حرکت کند و برای رسیدن به این مقصد مدل‌ها والگوهایی که قابلیت سنجش را نیز دارند ارائه می کند.
سخن نهایی :
کاتلر در چهار کتاب خود از چهار تغییر و تحول بازاریابی می‌گوید که در دنیای بازاریابی رخ داده و مدیران بازاریابی باید با این تحولات آشنا باشند و متناسب با این مدل‌ها برنامه‌های بازاریابی خود را پیاده سازی کنند.
در مقالات بعدی، از فیلیپ کاتلر بیشتر خواهیم گفت.
ارسال نظر